بررسی جوانب حقوقی مداخلات بشردوستانه ناتو

چکیده: با افزایش نگرانی های جامع? جهانی از امکان ادامه و تکرار فجایعی علیه بشریت در نقاط مختلف جهان و نیز مشخص شدن ناکارآمدی ساختار فعلی سازمان ملل متحد در جلوگیری از این گونه وقایع و واکنش سریع و موثر به آن ها، این سوال در افکار عمومی جهان مطرح شده است که آیا توسل به زور به منظور جلوگیری از نقض آشکار و گسترد?حقوق بشر، بدون کسب مجوز شورای امنیت مشروعیتی در حقوق بین الملل دارد یا خیر؟ از آنجائیکه ناتو در جریان قضی? کوزوو مبادرت به انجام مداخله ای بشردوستانه در این منطقه نموده و در موارد متعدد دیگری نیز به انجام چنین مداخلاتی تمایل نشان داده است، لازم است تا جوانب حقوقی مداخلات بشردوستان? این سازمان، در راستای پاسخ به پرسش کلی فوق بررسی گردد. به نظر می رسد که مداخلات بشردوستان? ناتو بدون کسب مجوز از شورای امنیت، در چهارچوب نظام سنتی امنیت جمعی، فاقد مشروعیت است اما در عین حال تمایل گسترده ای در میان حقوقدانان بین المللی برای پذیرش مشروعیت توسل به زور برای مقابله با نقض آشکار حقوق اساسی بشر، بدون کسب مجوز از شورای امنیت وجود دارد و برخی از حقوقدانان تلاش دارند تا قاعده ای عرفی را مبنی بر تجویز چنین مداخله ای به جهان معرفی نمایند. در همین راستا، تلاش های گسترده ای برای تعیین چهارچوب انجام این داخلات و شرایط مشروعیت آن صورت گرفته است به طوری که منجر به معرفی اصل مسئولیت حمایت از جانب این حقوقدانان و پذیرش نسبی آن توسط جامع? بین المللی شده است.